Υπάρχει μια στιγμή στη ζωή που η γη φεύγει κάτω από τα πόδια σου. Είναι η στιγμή που η μητέρα σου παύει να υπάρχει στον κόσμο αυτό. Όχι πια φωνή στο τηλέφωνο, όχι πια αγκαλιά να επιστρέψεις. Και όμως, παρ' όλη την απουσία, υπάρχει κάτι που δεν σβήνει. Η αγάπη της. Αυτή η αγάπη δεν χάνεται, δεν πεθαίνει. Αλλάζει μορφή. Μετατρέπεται σε ανάμνηση, σε φωνή μέσα σου, σε μια αίσθηση που σε συνοδεύει σιωπηλά σε κάθε σημαντική ή ασήμαντη στιγμή της ζωής σου.
Η σχέση μητέρας και κόρης είναι από τις πιο βαθιές και πολυσύνθετες σχέσεις που μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος. Περιλαμβάνει προστασία, καθοδήγηση, τρυφερότητα, συγκρούσεις, καθρέφτισμα, αλλά κυρίως έναν άρρηκτο δεσμό που χτίζεται μέσα από το βλέμμα, τη φροντίδα και τη συνεχή παρουσία. Όταν αυτή η παρουσία σπάσει απότομα από την απώλεια, η κόρη καλείται να διαχειριστεί ένα διπλό τραύμα: την απουσία της μητέρας της και την απουσία ενός βασικού κομματιού του εαυτού της.
Γιατί η μητέρα δεν είναι απλώς ένα πρόσωπο που μας γέννησε. Είναι ο πρώτος μας καθρέφτης. Είναι αυτή που μας έδειξε ποιοι είμαστε, ποιοι μπορούμε να γίνουμε. Χάνοντάς την, μοιάζει σαν να χάνουμε το νήμα που μας κρατά συνδεδεμένους με την πιο αθώα και αληθινή μας ταυτότητα.
Πολλές φορές, η κόρη που μένει πίσω κουβαλά όχι μόνο τον πόνο της απουσίας αλλά και το βάρος όλων όσων έμειναν ανείπωτα, όλων όσων ήθελε να πει και δεν ειπώθηκαν ποτέ. Ο θάνατος αφήνει μια σιωπή που φωνάζει. Και μέσα σ’ αυτή τη σιωπή, η κόρη αναζητά τρόπους να παραμείνει συνδεδεμένη. Μια φωτογραφία, ένα ρούχο που κρατά ακόμα το άρωμά της, μια συνταγή που μαγειρεύεται με δάκρυα στα μάτια.
Η κόρη πενθεί. Μαζί όμως πλάθει εκ νέου τον δεσμό. Ξαναχτίζει τη σχέση, όχι πια με λόγια και πράξεις, αλλά με μνήμη και νόημα. Ξανασυναντά τη μητέρα μέσα από στιγμές που της μοιάζει: στο χαμόγελό της, στον τρόπο που αντιδρά, στο πώς αγαπά τους άλλους. Κι έτσι, η μητέρα γίνεται μέσα της μια παρουσία εσωτερική, σχεδόν ιερή. Ένα εσωτερικό στήριγμα που ζει όχι με τη μορφή του παρελθόντος αλλά με τη δύναμη της συνέχειας.
Για την κόρη που έχει χάσει τη μητέρα της, ο κόσμος αλλάζει. Γίνεται πιο ψυχρός, πιο άδειος. Αλλά μέσα σ’ αυτό το κενό, γεννιέται και κάτι βαθύ: μια νέα σοφία, μια νέα κατανόηση του τι σημαίνει να αγαπάς άνευ όρων. Και μέσα από τη διαδρομή του πένθους, η κόρη δεν αποχαιρετά τη μητέρα της – την μεταφέρει μέσα της, την κουβαλά στα βήματά της, την τιμά με τη ζωή που συνεχίζει να ζει.
Η απώλεια μπορεί να σε λυγίσει, αλλά δεν μπορεί να σου πάρει την αγάπη που φυλάς μέσα σου. Όσοι αγαπήσαμε αληθινά δεν έφυγαν ποτέ – έγιναν κομμάτι μας. Κι έτσι προχωράμε, με τα μάτια υγρά αλλά την καρδιά γεμάτη. Όχι επειδή ξεχάσαμε, αλλά επειδή θυμόμαστε με σεβασμό, και συνεχίζουμε για εκείνους που μας έμαθαν τι θα πει αγάπη.